W ostatniej dekadzie coraz częściej spotyka się barwy narodowe w ukraińskiej przestrzeni publicznej. To w pewnym stopniu rezultat rosnącej świadomości narodowej w Ukrainie. Jadąc przez wsie i miasta, zauważymy wymalowany błękitno-żółty most lub przystanek autobusowy z powiewającą ukraińską flagą. Flaga Ukrainy ma długą tradycję i interesującą symbolikę, którą warto bliżej poznać.
Pochodzenie i znaczenie barw na ukraińskiej fladze
Złote kłosy dojrzewają pod błękitnym niebem
Ukraińskie barwy narodowe pochodzą od herbu Księstwa Halicko-wołyńskiego (XIII w.). Flaga Ukrainy składa się z dwóch poziomych pasów, o kolorze niebieskim na górze i żółtym na dole. Niebieski kolor na fladze Ukrainy to metafora nieba (zgodnie z tradycją heraldyczną) i oznacza pokój. Żółty kolor na fladze Ukrainy ma już znaczenie przypisane. Zgodnie z przyjętym wyjaśnieniem, to metafora kłosu pszenicy lub zboża, a kolor żółty symbolizuje urodzaj, obfitość, bogactwo ziemi, ewentualnie pracę.
Ukraiński działacz narodowy i badacz galicyjskiego folkloru prof. Jakiw Hołowacki tak interpretował przyszłe barwy Ukrainy w 1848 roku:
Niebieski kolor, jest jak czyste niebo południowej Rusi, jasny i pogodny, jak dusza prawdziwego, nie szalonego Rusina, przedstawia świat i spokój, który jest potrzebny naszemu narodowi. Złoty kolor, podobnie jak brzask na czystym niebie, przedstawiał jasne światło, do którego powinniśmy dążyć.
Синій колір, як чисте небо південної Русі, ясний, погідливий, як душа щирого не скаженного Русина, зображав мир і спокій, якого до розвитку нашого народного потреба. Золотий колір, як ті зірниці на яснім небі, зображали ясне світло, до якого нам прагнути належить.
Jakiw Hołowacki
Ciekawostki o fladze Ukrainy
Po ukraińsku flaga to prapor (пра́пор), a po rosyjsku to flag (флаг). Oficjalnie barwy flagi zatwierdzono w 1918 roku, jako flagę Ukraińskiej Republiki Ludowej i Hetmanatu, ale bez wyraźnego układu kolorów.
W czasach istnienia Ukraińskiej Republiki Ludowej (1918-1920) i wcześniej w XIX w., kolejność barw na ukraińskiej fladze nie była jeszcze ustalona. Działacze Ukraińscy stosowali czasem flagę żółto-błękitną (odwrócone kolory). Taką formę można było spotkać na ulotkach URL z tamtego okresu. Prowadziło to nawet do sporów między zwolennikami układu obecnego, a tzw. układu zgodnego z niemiecką heraldyką, zgodnie z którymi żółty powinien być na górze.
Dopiero 27 czerwca 1949 zatwierdzono oficjalnie kolejność kolorów, a w 28 stycznia 1992 roku ustalono, że flaga w tym układzie jest głównym symbolem narodowym niepodległej Ukrainy. Rzadko zdarzają się incydenty nawiązywania do odwróconej wersji flagi i przypisywania takiej wersji wymyślonego znaczenia, jednak jest to powszechnie potępiane i nieuznawane.
W epoce komunizmu, czyli Ukraińskiej Ludowej Republiki Rad (1949-1991) flaga Ukrainy była czerwonym prostokątem z sierpem i młotem. U podstawy na całej szerokości i wysokości 1/3 flagi przechodził turkusowy pas. Za posiadanie flagi niepodległej Ukrainy w tym okresie groziły 2 lata więzienia
Dzień flagi narodowej Ukrainy obchodzony jest od 2004 r. i wyznaczono nim dzień 23 sierpnia każdego roku
22 sierpnia 2010 r. wpisano do Księgi Rekordów flagę z Tarnopola. Była to najdłuższa ukraińska flaga licząca 9,5 km długości i 0,75 m szerokości. Objęła długością cały region tarnopolski, a w jej rozwijaniu uczestniczyło 16,5 tyś osób. Całość po zakończeniu akcji podzielono na 7.5 tyś. mniejszych flag