Dlaczego nalewki są popularne w Ukrainie?
Ukraina to nie tylko wódka, koniak i piwo, ale także owocowa, warzywna i ziołowa nalewka (наливка). Ukraińcy nazywają ją często nastojanką (настоянка), a czasami też nastojką (насто́йка). W teorii nalewka i nastojanka powinny się różnić od siebie zawartością alkoholu. Nazwa nastojanka pochodzi od imiesłowu настояний, czasownika настояти, oznaczającego w wolnym tłumaczeniu wysycony lub nasycony.
Bez ważnego ubezpieczenia nie wjedziesz - kliknij
Nalewki są w Ukrainie dużo popularniejszym napojem niż w Polsce. Poza oszczędnością, to zasługa tradycji, a przede wszystkim: przepysznych owoców i warzyw oraz jakościowego spirytusu. Są też czynniki obyczajowe. W Ukrainie ludzie szanują plony własnej ziemi. Są dumni ze swoich własnych produktów i je cenią. Produkty dużych koncernów traktują z rezerwą i w przeciwieństwie do nas, nie ufają każdej zagranicznej etykiecie produktu.
Różnica między nalewką a nastojanką
Nalewkę od nastojnaki powinna odróżniać zawartość alkoholu. Ukraińskie nalewki to napoje od 15 do 30 procent alkoholu, a nastojnaki od 20 do 40 procent alkoholu. W praktyce obu nazw używa się zamiennie niezależnie od mocy, a do produkcji każdego z tych napojów używa się tych samych składników.
Słowo nalewka częściej występuje w zachodnich regionach Ukrainy, a nastojanka we wschodnich. Co warto dodać, to że nalewka wydaje się być określeniem o zabarwieniu szlachetnym, bardziej renomowanym, dlatego stosuje się ją w kartach napojów stylowych restauracji i barów. Nastojanka to synonim wyrobu lokalnego lub domowego, dlatego ukraińscy gospodarze częściej zapraszają na nastojankę niż nalewkę. W każdym razie, jedno i drugie są smacznym rozweselaczem dla kobiet jak i mężczyzn, i nigdy nie należy ich odmawiać. Szczególnie gdy zostaniemy poczęstowani. To na Ukrainie oznaka gościnności i zaufania.
Nalewki domowe
Najsmaczniejszych nalewek doświadczałem od zwykłych Ukraińców. Goszcząc w ukraińskich zakątkach spotkasz smaki, o których można pomarzyć w kijowskiej restauracji czy lwowskim barze. Smak i jakość uzupełnia atmosfera: siedzisz gdzieś w zabitej dechami wiosce, popijasz kieliszek kałganówki i cieszysz się pięknym widokiem.
Nalewki domowe powstają na bazie spirytusu. Rzadko ukraińskie maceraty zalewa się czymś innym, jak na przykład wódką. W dobrze wyleżakowanej nalewce wyczujesz smak czarnoziemu i owoców dojrzewających w upale ukraińskiego słońca. Gospodarze zazwyczaj twierdzą, że to zasługa braku nawozów, autorskich technikach maceracji i rodzinnych receptur. Według mnie to głównie opanowanie rzemiosła.
W Ukrainie stawia się nalewki z owoców mało u nas znanych lub rzadziej spotykanych. Turyści miewają kłopoty z ich rozpoznaniem. Zabawnych sytuacji nie brakuje. Tym bardziej, że na etykietach butelek nazwy zapisane są najczęściej kursywą. Oczywiście sprzedawcy są chętni do wyjaśnień, ale mało który ma na tyle talentu, żeby pokazać jak wygląda czarny bez albo rabarbar. Jak sobie poradzić? Próbować, a wcześniej zapoznać się z poniższym słowniczkiem ukraińskich nalewek i nastojanek.
Nalewki owocowe
| Ukraińska nazwa | Polska nazwa | Wymowa |
|---|---|---|
| наливка малинова | malinowa | malinowa |
| наливка полунична | truskawkowa | poluniczna |
| наливка черешнева | czereśniowa | czeresznewa |
| наливка вишнова | wiśniowa | wisznowa |
| наливка ожинова | jeżynowa | ożynowa |
| наливка сливова | śliwkowa | sliwowa |
| наливка горобинова | jarzębinowa | horobinowa |
| наливка журавлинова | żurawinowa | żurawlinowa |
| наливка з чорниці | z czarnej borówki | czornicy |
| наливка порічкова | z czerwonej porzeczki | porickowa |
| наливка смородинова | z czarnej porzeczki | smarodinowa |
| наливка з аронії | z aronii | z aronii |
| наливка абрикосова | morelowa | abrikosowa |
| наливка айвова | pigwowa | aiwowa |
| наливка грушева | gruszkowa | gruszewa |
| наливка з дині | z melona | z dini |
| наливка мандаринова | mandarynkowa | mandarinowa |
| наливка персикова | brzoskwiniowa | persikowa |
| наливка виноградова | z białych winogron | winohradowa |
| наливка лимонова (лимонна) | cytrynowa | limonowa, limonna |
Nalewki z warzyw, ziół i innych roślin
| Ukraińska nazwa | Polska nazwa | Wymowa |
|---|---|---|
| наливка з ружі | z róży | rózi |
| наливка калинова | nalewka kalinowa | kalinowa |
| наливка ревінова | z rabarbaru | rewinowa |
| наливка кизилова | nalewka dereniowa | kizilowa |
| наливка обліпихова | z rokitnika | oblipichowa |
| наливка з агрусу | z agrestu | agrusu |
| наливка з брусниці | z brusznicy (borówka czerwona) | brusnicy |
| наливка з шiпшiнова | nalewka z głogu | szipszinowa |
| наливка з цвіту бузнин | kwiatów bzu | cwitu buziny |
| наливка з япд бузнин | owoców bzu | japd buziny |
| наливка м’ятна | miętowa | mjatna |
| наливка анісова | anyżowa | anisowa |
| наливка шафранова | szafranowa nalewka | szafranowa |
| наливка полинова | na bazie piołunu | polinowa |
| наливка імбирова | z dodatkiem imbiru | imbirowa |
| наливка на хрoнi | na chrzanie | na chroni |
| наливка перцева | na pieprzu | pjercewa |
| наливка ялівці | na jałowcu | jaliwcy |
| наливка кминова | z dodatkiem kminu | kminowa |
| наливка калганова | nalewka na kałganie czyli alpinii lekarskiej | kałganowa |
| наливка медовa (медовуха) | miodówka, nalewka na bazie miodu | medowa, medowucha |
| наливка горіховa | orzechowa | horichowa |
Nalewki komercyjne
W ostatniej dekadzie popularne stały się nalewki komercyjne. Produkowane na dużą skalę pod własną marką, sprzedawane są w małych barach i restauracjach. Większość z nich to nalewki dobrej jakości, ale należy pamiętać, że nalewka to taki rodzaj alkoholu, któremu masowa produkcja wyjątkowo nie służy. Ukraińskie nalewki kupimy też w sklepach z pamiątkami. Te ostatnie wcale nie są gorszej jakości i jak narazie – trzymają pewien poziom.
Gdzie napić się nalewki w Ukrainie?
Najpopularniejszą nalewkową marką pozostaje Pijana Wiśnia, która pojawiła się po raz pierwszy w 2006 roku we Lwowie. Dziś Pijanej Wiśni spróbujemy w każdym ukraińskim zakątku: we Lwowie, Kijowe, Odessie, Charkowie czy Truskawcu. Od pewnego czasu nalewkę ze Lwowa kupimy nawet w Polsce. Lokal znajduje się przy ul. Nowy Świat 37 w Warszawie.
Jak smakuje Pijana Wiśnia?
Pijana Wiśnia to wiśniowa nalewka o mocy 17.5 procent ze świeżymi wiśniami. Powstaje na bazie sfermentowanego naparu z wiśni i cukru. Jest serwowana na zimno i na ciepło. Słodycz przełamana jest nutą goryczy o smaku wiśniowej pestki. Oleistość mniejsza od czerwonego wina i wysoka sesyjność. Pijana Wiśnia to także marketing. Kolorowe żyrandole, bańki z nalewkami i gadżety. Oryginalnie zaprojektowane butelki w których zawsze pływa 15 wiśni.
Zdarza mi się ją pić zazwyczaj przypadkowo. Nie wiem czy to nadal to samo, co dawniej. Wraz ze wzrostem dostępności prysnął pewien czar. Pijaną Wiśnię kupimy już nawet w ukraińskich marketach Silpo. Jednym słowem: poszli na całość:)
We Lwowie, Kijowie czy Odessie nie brakuje restauracji i barów, w których spróbujemy nalewek i nastojanek. Jeżeli mamy w planach większą degustację, to najlepiej wybrać się do miejsca, które specjalizuje się w nalewkach. We Lwowie to na przykład Podziemny Kindrat (Підпільний Кіндрат) – restauracja autorskich nastojanek, w której znajdziemy ponad sto rodzajów nalewek i nastojanek w towarzystwie dobrej kuchni.
Innym popularnym miejscem z nalewkami we Lwowie jest Nalewkarnia. Spróbujemy w niej wyrobów od wytwórni i sieci sklepów Nalewki ze Lwowa. Najciekawsze rodzaje to na przykład 27% nalewka z jabłek, 50% nalewka z 12 traw oraz 40% kałganówka. Kupimy tu także wiśniowe i czekoladowe likiery.
Podobnie szeroki wybór nalewek we Lwowie proponuje Restauracja Baczewskich we Lwowie. Spróbujemy na przykład nalewki z pędów sosny, dereniowej lub z szyszek modrzewia. Dla degustatorów przygotowano specjalny zestaw nalewek Cesarska Kolekcja, który pozwala spróbować sztandarowych wyrobów Baczewskiego.
Mniej znanym miejscem jest Spotykacz niedaleko Opery we Lwowie. O oferuje ukraińskie piwo kraftowe oraz domowej roboty nalewki i wino. Każdy z wyrobów możemy spróbować na miejscu, a do napoju dobrać jeden z ukraińśkich produktów regionalnych. W przypadku Kijowa smacznych nalewek spróbujemy w restauracjach Ostatnia Barykada oraz Kanapa oraz Carskie Sioło.
